Rondje langs gepermablitzte tuinen (3 tuinen): op 4 augustus

In 2015 en 2016 hebben we 10 gewone voortuinen aangepakt en veranderd in eetbare tuinen. Dat gebeurde in een eendags actie, zie eetbaarnijmegen.nl/permablitz
We waren heel benieuwd naar de ervaringen van de eigenaren en hoe de tuinen deze dag hadden overleefd en boden bij de aanleg al aan om aan het eind van deze zomer langs te komen en eventueel nog wat te adviseren. Er zullen nog best wel wat jaren overheen gaan voordat je weet wat je aan je tuin hebt: wat doet het goed, wie eten er mee, wat vind je het lekkerste en echt de moeite waard.

Jeannette en ik bezochten op 4 augustus drie voortuinen, de andere bezoekjes volgen in september.

  1. Na een maand vakantie had Heide uit de wijk Goffert een overwoekerde tuin, vooral door spontaan uitgezaaide komkommerkruid en oost indische kers: hierdoor (en door slakkenvraat) hebben allerlei kleine planten het niet gered; ze kregen te weinig zon. “Ik had veel te veel  verschillende planten gezet of gezaaid; volgende keer kies ik maar een paar soorten.” Verslag permablitz
    Jammer: peterselie en basilicum zijn opgegeten door slakken. Maar: boerenkool, de kruiden zoals citroen melisse, en rucola en sla hebben het wel goed gedaan.  Ook de bessen struiken en de appelboom doen het goed.
    Er stond ook veel haagwinde. Heide wist niet of dit toch niet het door haar gezaaide klimmende winde was. Ze liet het groeien, maar de haagwinde is een enorm sterke groeier, maakt mooie witte bloemen, schiet in het zaad en kan zo heel snel een tuin overnemen.
    Onze tips:

    • houd de tuin goed bij in het begin en wees streng voor op zich onschuldige maar wel groot uitgroeiende planten als oost indische kers en komkommerkruid. Kies 1 of 2 planten, verplaats ze eventueel als ze nog klein zijn naar een plaats waar je ze wel wil hebben.
    • peterselie en basilicum groeien langzaam en zijn ook best lang geliefd bij slakken. Controleer in het beginstadium elke avond, bij de schemering of je slakken ziet; verwijder de slakken en breng ze ofwel ver weg of doe ze in je groenbak (steen erop, ander slakkenvoer erin zoals sla of onkruid; op internet zijn heel veel tips te vinden om slakken te vangen)
    • haagwinde: met veel geduld de winde eruit blijven trekken, zo snel mogelijk de bloemen voor ze zaad maken. De wortels voorzichtig losmaken en helemaal verwijderen. Net als voor de lelietjes van Dalen geldt ook hiervoor: ieder stukje wortel kan een nieuwe plant worden. (zie ook hier)

     

  2. Jenny‘s voortuin in Heseveld zag er prachtig uit: Een pompoen en een bolcourgette die het beide goed doen. Maar: bij de pompoen slechts 2 pompoenen en veel mannelijke bloemen.
    Links van het paadje naar de voordeur was een strook met vrij arme grond, bedoeld voor kruiden. De paarse basilicum stond er prachtig bij, maar de koriander en nog wat andere kruiden hebben de slakkenvraat niet overleefd.
    Jenny maakte het de slakken wel makkelijk door ze 2 meter ver weg te gooien/zetten. Die afstand lopen ze met gemak weer terug in een nacht.. Voordeel op zich was wel dat de slakken niet overstaken naar de courgette en pompoenplanten, waar ze normaal gesproken ook dol op zijn.
    Verslag permablitz
    Tips:

    • Volgens Jeannette maakt de plant slechts mannelijke bloemen als hij te weinig voedsel heeft. Nu heeft deze voortuin in totaal 10 zakken biokultura compost + 10 zakken bemeste tuinaarde gekregen.
      Dit is misschien toch net te weinig. Jeannette geeft haar pompoen en courgette planten gedurende het seizoen koemest (te koop in gedroogde vorm, aanlengen met water).
      Diana (website: mooie moestuin)  bereidt een half jaar tevoren het bed al voor waar deze planten moeten komen met verse stalmest. Bij het planten dan alleen nog een emmer potgrond. (Diana over courgette, over pompoen )
      Jelle van de makkelijke moestuin geeft hier tips wat je kan doen als de plant de bloemen verliest: dan zijn ze niet bevrucht. Hij laat in een filmpje ook zien hoe je zelf kan bevruchten (bij gebrek aan bijen of bij gebrek aan stuifmeel: meer planten helpt ook)
    • De blauwe bessen zijn wel aangeslagen maar nog heel klein. Ze houden van een zure grond.
      Tip Diana over de blauwe bes:  De wortels van jonge Blauwe bessen zijn teer en gevoelig voor verbranden; de eerste 2 jaar van hun leven in de grond vooal geen voeding geven. Geef ook nooit verse mest.
    • bedek de bodem met houtsnippers, en je kan ze gratis ophalen naast volkstuinen de Smalle Steeg: de smallesteeg 2. Dan heb je 2 vliegen in een klap: wortels zijn beschermd en de bodem verzuurt. Vermeng de houtsnippers evt met compost.

     

  3. De tuin van Pieternel in Wolfskuil lijkt vooralsnog overgenomen door de natuur. De appel en kweeperen doen het nog steeds goed, ze staan er al een aantal jaren. Het is wel goed om te zien, wat er dan gebeurt: sterke onkruiden als gras en ossentong nemen de tuin over. Verslag permablitz
    Tips:

    • eerst wieden in de paadjes; de paadjes nu echt gelijk opvullen met houtsnippers; dat was vorig jaar niet goed gebeurd.
    • daarna alleen lopen op de paadjes en van daaruit de rest van de tuin aanpakken. Stukje voor stukje. Bedek eventueel een stuk tuin met lagen karton, zodat daar vanzelf een composteringsproces gaat beginnen.
      Planten die geen licht zien, sterven af. Wormen gaan knabbelen aan het karton en aan de stervende planten. In het voorjaar is het karton misschien al verdwenen en trek je eventuele restjes planten er makkelijk uit.
      Let op dat je bruin karton neemt, geen wit; verwijder plastic en nietjes tevoren en zorg dat het karton overlapt zodat er echt nergens een spleetje licht doorheen kan.
    • schaf goede biologische aarde aan, dan hebben je planten vast een goede start.

Al met al kunnen we zeggen dat in ieder geval één tuin het heel goed doet; dat dat misschien te maken heeft met de extra portie tuinaarde, maar zeker ook met het bijhouden. Want dat is echt nodig. Zeker zo’n eerste jaar als onkruid nog volop in de grond zit.

Maar wat is onkruid? Hoe herken je je zelf gezaaide klimmende winde van de haagwinde? Helaas, slechts door veel te doen en goed te kijken, seizoen na seizoen. Ik maak vaak foto’s, zodat ik achteraf nog kan zien hoe het was en leer daar van.

Mijn voortuin vanmorgen (na permablitz in 2012), met

1: boerenkool, paarse stokboon, courgette in moestuinbak (goede biologische grond)
2; tomaten, aubergines en druif tegen de gevel
3: paksoy, rode sla en  en koolrabi in verhoogde bak, beetje rommelig nog doordat ik de doorgeschoten sla als mulch laat liggen
onderaan: kruidenspiraal met ananaskers, zoethoutthee, palmkool, pastinaak in het zaad

 

The following two tabs change content below.

Karla Mulder

Enthousiast over zelf je voedsel verbouwen, permacultuur, met eigen eetbare tuin, volkstuin en boomspiegel. In 2011 begonnen met het platform Eetbaar Nijmegen.