Bestrijding van naaktslakken

Een verslag van Karla Mulder

Op 3 februari hielden 3 leerlingen van het Mondial college, Technasium hun presentatie over Slakken.
Transition Town Nijmegen had dit onderwerp aangedragen en was “opdrachtgever”.

Ze hadden zich goed verdiept in het onderwerp, door interviews af te nemen met mij, en 2 andere tuiniers die overlast hebben; maar ook met slakkendeskundige Klaas van Rozen.

De samenvatting: (vet door mij) (Stuur een mail via het contactformulier als je het hele rapport wil lezen)
Veel mensen hebben in hun (stads)tuin overlast van naaktslakken. De gewassen worden aangetast door de vraat van de slakken. Het bestrijden van deze naaktslakken is echter erg lastig door hun grote reproductie.
Wij hebben met dit onderzoek onderzocht welke bestaande oplossingen het meest effectief zijn en we hebben gezocht naar een nog betere, nieuwe manier van bestrijden. Hiervoor hebben we verschillende experimenten uitgevoerd. Per experiment hebben we een aantal manieren van bestrijden met elkaar vergeleken en daar conclusies uit getrokken.
Uit de experimenten hebben we het volgende kunnen concluderen; de naaktslakken worden meer aangetrokken door de sla dan de aardbeien. Voor de volgende experimenten hebben we daarom sla gebruikt als ‘lokmiddel’. Als je zwakke bladeren om de sla legt, zullen de slakken nog steeds kiezen om direct door te gaan naar de sla. Zij zullen zich niet af laten leiden door de bladeren. Ook andere factoren, zoals melk, konijnen- of kattenvoer hebben maar weinig effect op de slakken. Bier daarentegen trekt de slakken wel aan. Of ze hier ook echt van drinken is nog maar de vraag, maar het is wel met zekerheid te zeggen dat ze erop af komen. Wat ook helpt om de slakken te weerhouden van uw gewassen te eten, zijn barrières, bijvoorbeeld van houtsnippers of eierschillen. Een barrière van knoflook heeft niet zoveel effect. De slakken laten zich niet wegjagen door de geur hiervan. Door de scherpe ondergrond bij houtsnippers of eierschillen laten de slakken zich wel tegenhouden.

Helaas hebben al deze resultaten verder niet veel betekend voor een mogelijke oplossing. De experimenten kwamen niet genoeg overeen met de realiteit. De slakken waren te klein en bij sommige experimenten hebben we de natuurlijke omstandigheden niet goed genoeg nagebootst. Toch zijn we uiteindelijk tot een mooi resultaat gekomen. We hebben de huidige bierval gebruikt voor ons idee, maar daar wat aanpassingen aan aangebracht. En dit is tevens onze aanbeveling voor de opdrachtgeefster. U kunt het beste blijven bij de bierval, maar voor het beste effect kunt u ons vernieuwde ontwerp gebruiken.

Klaas van Rozen had nog een tip: aardbeienvla!
Ook gaf hij hen goede adviezen voor hun experimenten. Hij raadde hen aan om telkens met 2 kwa voedsel identieke bakken te experimenteren: in de ene werden dan de slakken losgelaten. Na een bepaalde tijd werd het voedsel in beide bakken geworden. Door verdroging verliest het voedsel sowieso aan gewicht. Nu konden ze een sterke afname in gewicht toeschrijven aan de slakken.

Hun ontwerp met uitleg:
slakkenval1a

Het ontwerp werkt als volgt:
Een pot/emmer gevuld met bier wordt in de grond geplaatst. De pot/emmer steekt een klein stukje boven de grond uit, zodat het niet ingeregend kan worden. In de deksel van de pot/emmer zitten vier buisjes, die schuin naar het bier aflopen. Op het deksel is ook een afdakje bevestigd, zodat het is beschermd tegen regen. De slakken zullen aangetrokken worden door het bier en de buisjes in gaan. Doordat daar de geur van het bier sterker is (omdat ze zich dicht bij het bier vinden) en de buisjes schuin aflopen (waardoor ze de uitgang moeilijk kunnen zien), zullen ze niet goed weten hoe ze uit de val moeten komen. Ook willen ze graag naar het bier toe, waardoor ze uiteindelijk via de buisjes in het bier terecht zullen komen. De buisjes zijn naar het midden gericht, omdat de slakken eenmaal in het bier gevallen zo moeilijker bij de wanden terecht kunnen komen. Als de slakken uiteindelijk toch bij de wanden kunnen komen, zullen ze moeilijk via de buisjes uit de val kunnen komen vanwege de afstand en de hoek van de buisjes.

Het was lastig voor de scholieren dat er weinig slakken meer waren zo aan het eind van het jaar.

Ook gingen er wel eens slakken dood; ze hebben toch wel enige verzorging nodig.
Ze waren onder de indruk van hun ontsnappingspogingen: nou ja: ze zagen de slakken over wanden omhoog kruipen. Kregen daardoor waarschijnlijk het idee dat slakken ook makkelijk uit biervallen ontsnappen. Mijn slakken proberen ook altijd uit de groencontainer te ontsnappen, daardoor leg ik voor de zekerheid altijd maar even een steen op het deksel.

Ik vind het idee van de bierval heel goed: door gebruik te maken van buisjes concentreer je de biergeur. Dat is waar slakken op afkomen. Vervolgens vallen ze, al of niet bedwelmd, in het bier.
Ik maakte daarna zelf een variant op de bierval die van dezelfde principes gebruik maakt:

  • concentratie van de biergeur door een buis van 3 cm
  • vrije val
  • lastig om terug te kruipen
  • met deksel, ter voorkoming van inregening
  • te gebruiken in diverse formaten

Materiaal: plastic drinkflesjes en een pvc hoekverbindingsstukje a 1 euro nog wat.

P1010461

P1010466

Nog meer foto’s
Slakken houden van donker en vochtig, daarom plaatste ik er nog een stukje flagstone bovenop.

Verder begon ik ook een klein terrarium in huis om ze eens goed te bekijken, maar helaas: ze overleefden het niet. Dat is nog een hele kunst!
Ik ga hier wel weer mee beginnen als er weer meer dan genoeg slakken zijn.
Ik weet wel dat ze bepaald blad heel lekker vinden, zoals het blad van eeuwig moes, rabarber, sla, en vooral jonge paksoy.

Ik bescherm mijn tere pompoenplanten doorgaans met grote plastic bakken zonder bodem (frietsausemmers van de snackbar)  en verwijder ‘s ochtends de slakken die er overheen zijn geklommen. Misschien helpt het als ik wat sla (uit de winkel) eromheen leg, aan de buitenkant van de bak zodat ze zich daaraan vergrijpen. Misschien die sla besprenkelen met bier of aardbeienvla?

Genoeg te experimenteren!

Barrieres hielpen ook, maar zodra die oplossen verliezen ze hun werking. Eierschalen beter dan houtsnippers. Koffiedrap schijnt ook te helpen. Ik ben al aan het verzamelen.

Hieronder nog de door de scholieren gebruikte bronnen:

En tenslotte hier een linkje naar de 2 flyers die ze ontwierpen met tips:

flyer 1-page-001flyer 2-page-001