Afgelopen week was ik in Den Haag en had van tevoren al een paar tuinen gezocht die ik zou willen bezoeken. De kaart op Permacultuurnetwerk.eu en googlen naar “Den Haag eetbare tuin” leverden me wat tips. Ik had niet veel tijd en kon er maar een paar bezoeken.
De eerste was de Hof van Wouw, waarvan slechts een klein deel openbaar toegankelijk was. Onder andere dit compostbakkengedeelte, met duidelijke teksten van wat er wel en niet in mag.
Daarna ging ik naar Eetbaar Park 2 en de dag erna, 15 juli 2020 bezocht ik Eetbaar Park 1 (https://eetbaarpark.wordpress.com/onze-tuinen/).
Uit de website: “De stichting Eetbaar Park creëert plekken waar mensen concrete en praktische voorbeelden krijgen van een duurzame samenleving waarin de mens wordt gezien als onderdeel van de natuur. Bij Eetbaar Park leer je anders nadenken over en omgaan met thema’s als voeding, energie, (minerale) grondstoffen en ‘afval’. Hierbij is kringloop- en systeemdenken een belangrijk middel en is het creëren van een plezierige en veerkrachtige lokale gemeenschap waarin je dit alles samen doet een belangrijk doel.
Daarnaast is Eetbaar Park een proeftuin om kennis over methoden en technieken binnen de kernthema’s te verbreden en verdiepen. Deelnemers aan de activiteiten leren van elkaar en van experts. De nieuwe kennis vindt haar weg naar workshops, advies en informatie voor het brede publiek. Hierbij staan de overkoepelende principes van voedselkwaliteit, voedselzekerheid en voedselautonomie centraal. Op deze manier wil Eetbaar Park mensen inspireren met kleine stappen de grootse transitie naar een duurzame samenleving in gang te zetten.
Bij alle activiteiten van Eetbaar Park staan de ethische principes van de permacultuur centraal: ‘Zorg voor de Aarde, Zorg voor de Mens, Eerlijk Delen’.
Eetbaar park 2, in 2010 aangelegd, bestrijkt zo’n 1100 m2. Ik keek op 14 juli alleen even naar binnen, want het was gesloten.
De volgende dag ging ik naar Eetbaar Park 1, dat wel open was en waar ik toelichting kreeg van Menno Swaak (foto’s hieronder), die hier actief is. Al 12 jaar zelfs met permacultuur in Den Haag.
Uit Bewust den Haag, Menno Swaak, 2018: Dit voorjaar draag ik bij aan het verder ontwikkelen van een voedselbosrand op Eetbaar Park in het Zuiderpark. Naast een moestuin wordt daar een deel waar al veel noten- en fruitbomen en -struiken staan voorzien van veel vaste eetbare blad-, stengel- en bloemgewassen.
Veel van de activiteiten zijn gericht op meer zelfvoorzienendheid van Den Haag waar het om voedsel gaat, meer bewustzijn bij de burgers over het belang van gezonde voeding en enthousiaste voor lokale methode van voedselverbouwen, die ook water- en luchtkwaliteit verbeteren, biodiversiteit bevorderen en een feest zijn van geuren, kleuren, vormen en smaken.
Menno verontschuldigde zich dat de tuin en voedselbosrand er wat rommelig bij lagen, met flink “onkruid”. Dat is vast te danken aan het heel groeizame weer van de afgelopen weken.
Maar daarnaast blijkt het ook lastig om vrijwilligers goed te instrueren. Er staan inmiddels zoveel soorten planten, dat je bij het wieden uit moet kijken dat je niet een gewenst plantje uittrekt. Menno trok voorzichtig wat gras uit, en keek intussen goed of er niet een polletje bieslook tussen stond. Die moet wel bewaard blijven. Diverse Bijvoet-planten stonden manshoog lekker te bloeien, maar ze ontnemen wel licht voor andere planten. De eeuwig moes stond er wat zielig bij. Eigenlijk zou je een paar exemplaren van de bijvoet willen laten staan vanwege de nuttige functie voor insecten en de andere wel uittrekken. Ook haagwinde zag ik.
Dit herkende ik wel van mijn volkstuin: te laat met wieden, de planten (bijvoorbeeld varkensgras) hebben zich enorm uitgezaaid en dan heb je veel werk. Zie deze top 50-lijst met onkruiden en hoe ze aan te pakken en ook wat je er van kan eten.
Ik vond het een heel bijzondere “jungle” om doorheen te lopen, overigens op mooie graspaadjes. De perken waren vaak gemarkeerd met wilgentakken. Telkens zie je weer iets anders eetbaars, zoals bramen, japanse wijnbes, hop, vijg, appel, abrikoos, mierikswortel, heemst, citroengele honingklaver, en diverse andere kruiden. Het zou nog iets duidelijker kunnen worden aangegeven, zei Menno: je moet nu echt weten wat waar staat.
Helaas hebben ook de duiven en andere vogels dit voedselparadijs ontdekt. Over één zwarte bessenstruik hadden ze een netje geplaatst, zodat er voor de vrijwilligers ook iets te snoepen viel.
In het huis (foto 1) worden cursussen gegeven, maar in verband met corona waren vrijwilligers nu bezig ruimte te maken, zodat deelnemers voldoende afstand kunnen houden.
Op foto 2 zie je een meer gestructureerde vorm; dit deel is in handen van Margreet en een paar vrijwilligers. Beiden werken er 2 dagen/dagdelen per week.
Het is zeker een mooie natuur geworden, met grote biodiversiteit, maar kwa voedselteelt lijkt het me wat tegenvallen, door de vogels en ook doordat er zoveel onkruiden concurreren. Ook vergt het een grote kennis van planten.
Permacultuur is nog zo eenvoudig niet.
Tip Karla: Je tuin kan zeker baat hebben bij bepaalde onkruiden, zoals bijvoorbeeld brandnetel of jijzelf (bijvoet). Kijk of je ze kan verplaatsen naar een apart plekje, bijvoorbeeld aan de rand van je tuin, waar ze niet in de weg staan.
Karla Mulder
Laatste berichten van Karla Mulder (toon alles)
- Inspiratie Den Haag - 3 juli 2022
- Andere prioriteiten en een opvolger voor Eetbaar Nijmegen - 22 september 2020
- Duurzaam je eten bereiden met Pierre Wind - 25 augustus 2020