We bezochten op 1 juli 2018 5 tuinen, en waren bij elke tuin 20 minuten te gast. Zodoende konden we een korte indruk opdoen. Eén persoon van Lankmoes fietste mee langs bijna alle tuinen en 2 van De Weezenhof fietsten mee langs de meeste tuinen. In mijn eentje fietste ik nog door naar de buurtmoestuin van de Klokketoren. We ontdekten waardevolle tips, vooral van belang voor buurtmoestuinen:
- de gemeente biedt geweldig ondersteuning!
- op verzoek kan je mooie compost laten bezorgen: niet de DAR-compost, waar nogal eens stukjes plastic in zit.
- op verzoek kan je houtsnippers of zand laten bezorgen voor paadjes.
- hulp bij /les in het snoeien van bomen en struiken
- Mail Gerrie Wijers: g.wijers@nijmegen.nl
of Johan Bosch: j.bosch@nijmegen.nl
- Bekijk de gemeentepagina over het opstarten van een buurtmoestuin.
- Overlast van hangjongeren:
- tip Weezenplukhof: neem de jongere serieus: stel voor dat ze vooral blijven kijken om te leren en nodig hen vooral uit om mee te doen. Leg uit dat het niet vanzelf gaat. Eén jongere werkte toen mee, eenmalig; daarna zijn ze niet meer teruggekomen.
- Kinderen/jongeren plukken de appels /pompoenen veel te vroeg: plaats bordjes met de juiste oogsttijd; of vlaggetjes: rood: niet plukken, groen: oogsttijd. Zo werken ze in De Klokketoren. Plaats een hekje of heg om de tuin, zodat men ziet dat het niet zomaar een stukje algemeen groen is. Meestal waait het over en is overlast eenmalig, of gaat de lol eraf.
- Samen zaden inkopen? Overweeg een lidmaatschap bij Velt-Nijmegen: dan kan je voordelig allerlei biologische zaden inkopen, afhalen op afhaaladres in de buurt. Bespaart verzendkosten en er is al een goede selectie door VELT gedaan: https://www.velt.nu/zadenactie.
Misschien handig als de buurtmoestuinen in Dukenburg dit gezamenlijk doen of los van VELT?? - Zoveel buurtbewoners in een tuin, zoveel meningen. Sommigen neigen naar schoffelen en wieden en houden van kale grond. Anderen laten hem liever bedekt. Beide methodes hebben voor- en nadelen. Het lijkt erop dat schoffelen meer werk met zich meebrengt, zeker in tijden van droogte, want je moet dan ook meer watergeven. Je moet ook meer compost opbrengen om de bodem te helpen. Het voordeel is wel dat je meer overzicht hebt, de meeste planten redden het wel, ook op kale grond.
Er is ook angst voor het “onkruid”: wat als mijn hele tuin onder de paardebloemen komt te staan. Het vergt dan ook meer kennis van onkruid: hoe erg woekert het, wanneer moet je wieden. Ik ben nu zelf aan het experimenteren en laat onkruid zo lang mogelijk staan op mijn nieuwe volkstuin aan de Verlengde Groenestraat 32. Zie mijn blog op: https://eetbaretuin-karla.blogspot.com/ - Wat te doen met teveel oogst? Het lijkt alsof niemand een “hele” slakrop durft te oogsten, maar als je hem laat staan gaat hij schieten. Men plukt er voorzichtig wel wat blaadjes af.
Onder andere raapstelen en rucola groeien nog een keer: durf ze te knippen, of pluk blaadje voor blaadje en wacht af. Dit is iets wat je een keer gehoord en gezien moet hebben.
Geldt ook voor: andijvie, sla, snijbiet, boerenkool, palmkool (2-jarig), broccoli, russische bladkool, Brave Hendrik, spinazie, rabarber en vast nog meer groentes.
En kolen (tip hier gevonden): wb spitskool en alle sluitkolen. Je oogst de kool en snijdt vervolgens de stengel kruisvorming in. Na een paar weken verschijnen er mini planten/kolen voor een tweede oogst. Verwacht er overigens niet veel van in oogst (handig voor in de wok), maar leuk om te proberen. - Alle tuinen werken met vruchtwisseling, de ene is strakker georganiseerd dan de andere. Niet strak: wie wil wat? Ga je gang, maar doe het op die plaats, want vorig jaar stond er…
Strak: alle groentes roteren in een strak schema, pas na 8 jaar mag een bepaald type groente weer terug op die plaats.
Meer over vruchtwisseling: http://deboon.blogspot.com/2016/02/schema-wisselteelt-vruchtwisseling.html en https://www.mooiemoestuin.nl/moestuin/vruchtwisseling/.
NB: Bij permacultuur zet je alles door elkaar en hoef je niet aan wisselteelt te doen. - Alle tuinen gebruiken compost en soms ook champignon en /of paardemest. Compost maken ze soms ook zelf.
De Groene Tol verzamelt al het groenafval in een groencontainer; daarna gaat het in een open compostbak, die ze elke 3 maanden keren. Dan heb je snel gebruiksklare compost, maar het is wel een best zware klus. - Paadjes: de Groene Tol is blij met de graspaadjes: één persoon is er verantwoordelijk voor; hij maait het met een electrische maaier. Kiemtuin is blij met zand en de andere tuinen gebruiken houtsnippers.
Weezen pluk hof
Deze tuin is in 2013 begonnen als fruittuin voor kinderen met wilgetenen hut, maar het raakte verwaarloosd. Sinds vorig jaar is er een nieuwe ploeg verantwoordelijk van circa 6 buurtbewoners. Ze kregen hulp van de gemeente: er kwam een pomp, een schapehek (zelf aangeschaft?), compost en houtsnippers voor de paadjes.
We zien veel bessenstruiken, een appelboom vol appels, die ook fijne schaduw geeft, kweepeer, prachtige courgettes, mooie bonenstaken vol bonen, snijbiet, veel bloemen, vooral de hoek met stokrozen is prachtig; verder goudsbloemen, zonnebloemen, oos indische kers en nog veel meer.
Wil Willems leidt ons rond na de koffie en thee. Ze vraagt me wat de plant vlak bij het hek is, en die ken ik goed: dropplant. Erg lekker om even zo vers een blaadje te eten, heeft een dropsmaak!
De Kiemtuin
Jan Franken vertelt dat de tuin nu zo’n 4 jaar oud is. Ze hebben gekozen voor zand als materiaal voor de paadjes: onkruid hecht hier amper en als het er terecht komt, haal je het zo weg. Slakken houden er niet van.
Er zal best wat zand in de kleigrond terecht komen, maar daar wordt hij luchtiger van. Mogelijk dat men er over 10 jaar anders over denkt, maar dat is van later zorg. Je kan altijd later nog kiezen voor houtsnippers als materiaal voor de paadjes.
Jan heeft een goede tip voor de courgettes: zet direct naast de plant een paal, dan help je hem omhoog te groeien en zijn de courgettes makkelijker te vinden.
Het Aldenhofje
Hier keken we zelf rond; het lijkt alsof ieder zijn eigen perceeltje heeft. Een enkel perceeltje is wat verwaarloosd, de meesten zien er goed uit.
De Groene Tol
Deze best grote buurtmoestuin wordt op dit moment maar door circa 3 oudere mensen onderhouden. De tuin staat er prima bij, maar we zien ook wel dat het veel werk is: alleen al het compost maken: elke 3 maanden keren ze de compost zodat hij sneller klaar is. Maar denk ook aan het onkruid wieden en oogsten: enorme bessenhaag, druiven, boontjes. Ze kweken vast zelf ook wel plantjes voor.
De afgelopen jaren hebben ze moeite gedaan om nieuwe mensen te vinden, daar kwamen wel reacties op af, maar helaas waren het geen blijvers. Men doet één keer mee en daar blijft het bij. Wat jammer, want het is teveel werk voor de huidige groep. Men denkt er nu over om een stuk terrein terug te geven aan de gemeente.
Ze kopen de koolplantjes bij tuincentrum Lindenholt? https://www.tuincentrumlindenholt.nl/
De Lankmoes
Deze tuin ontstond toen buurtmoestuinen hip werden. De initiatiefnemer Bart Matthijssen hoorde van buurtmoestuin het Aldenhofje en wilde ook zoiets. Hij informeerde zich en startte de moestuin op een voormalig parkeerterrein. Het was best veel werk om alle stoeptegels eruit te lichten. Ze hergebruikten ze in de tuin als muurtje. Een hovenier maakte het ontwerp voor de tuin.
Ook mooi in deze tuin: de naamkaartjes: op geplastificeerd papier; met tie wrap bevestigd aan een bamboe prikker (zoals bijv. deze), waar ze eerst een gaatje in hebben geboord. Irma den Besten vertelt dat er voldoende deelnemers zijn an de buurtmoestuin, even veel mannen als vrouwen zelfs. Probleem is alleen dat de deelnemers nog te weinig oogsten!
De nabij gelegen Nutsschool kreeg ook interesse en zij kregen ook een deel van de moestuin: leerlingen van groep 4 worden wekelijks begeleid door 2 enthousiaste heren met veel moestuinervaring. Ieder kind heeft een vierkante meter grond tot zijn beschikking. Het gaat om het deel achter de fruitbomen, zie foto 2. De appelbomen hebben helaas geen appels mee, die zijn vroegtijdig geoogst door kinderen.
https://www.facebook.com/deLankmoes/
De Klokketoren
Dit is de buurtmoestuin, die groente produceert voor: het buurtrestaurant van wijkcentrum De Klokketoren, voor zichzelf en als er over is voor de buurt tegen betaling. Vorig jaar hebben ze hiermee circa 400 euro verdiend. Vooral dank zij de (grote) pompoenen.
Leo Salemink leidde me rond en vertelde: een groep van 6 mensen ? werkt hier; daarbij een aantal mensen met niet aangeboren hersenletsel die onder begeleiding op een vaste ochtend in de week komen helpen.
Ze zijn blij met de interesse van de kok van het wijkcentrum voor wat er geoogst kan worden; en anderzijds wijzen ze hen ook op wat er nu oogstbaar is. Een rood vlaggetje of stopbordje geeft aan dat er niet meer of nog niet geoogst mag worden.
https://www.vantuintotbord.nl/moestuinen/moestuingroep-de-klokkentoren/
