Voedsel anders conferentie, verslag

[et_pb_section bb_built=”1″][et_pb_row][et_pb_column type=”1_2″][et_pb_text _builder_version=”3.19.8″]

Op 12 en 13 februari vond voor de 2e keer de Voedsel Anders conferentie plaats, in Wageningen. 1000 mensen namen deel!
Gezellig, samen in de collegebanken:

Uit de site: “Vele mensen bouwen in Nederland en België aan veranderingen op het gebied van landbouw en voedsel. Die zijn hard nodig, want het huidige model put de aarde uit en veroorzaakt een flink deel van de uitstoot van broeikasgassen. Boeren zitten in een wereldwijde concurrentiestrijd en veel land wordt gebruikt voor productie van veevoer en brandstof in plaats van lokaal voedsel.

Zowel nationale als internationale initiatieven laten zien dat een ander systeem goed mogelijk is, en dat daar ook al aan wordt gebouwd. We kunnen de wereld op duurzame wijze voorzien van goed en gezond voedsel, met eerlijke prijzen voor boer, visser en burger en met respect voor milieu en biodiversiteit. Gezonde bodems dragen bovendien bij aan de oplossing van het klimaatprobleem. Voedsel Anders brengt initiatieven en mensen bij elkaar om de beweging naar een duurzaam en eerlijk voedselsysteem te versterken.”

Er was een plenair deel, met kennismakingsopdrachtjes met vreemden en daarna kon je aan 4 workshops deelnemen, keuze uit 70!

Ik heb veel inspiratie en ook nieuwe kennis opgedaan; ik realiseer me dat mijn verslag selectief is omdat ik vooral gericht was op stadslandbouw. Van alle workshops worden echter verslagen gemaakt. Zodra ze er staan, wijden we hier een berichtje aan met wat leessuggesties.

Kennismakingsopdracht: ik maakte kennis met de initiatiefneemster van http://worteleninjebuurt.nl/ Zij wilde meer horen van andere buurtmoestuinders. Ze was nog maar kort geleden begonnen op dit tijdelijk braakliggende terrein. De bewoners van het verzorgingstehuis vinden het erg leuk om hier te wandelen, planten van vroeger te herkennen, maar ook de bloemenwei vlak langs het hoofdpad is schitterend. 

Jonathan Karpathios: (Grieks-Nederlandse kok, tuinder, voedselblogger). Hij vertelde over zijn loopbaan, (zie en luister naar zijn engelstalige TEDx praatje). Hij vertelt hierin dat hij zich op een dag realiseerde waar hij mee bezig was: de lekkerste garnalen werden ingevlogen uit Canada. Hoe kon hij dat aan zijn zoontje van 8 uitleggen? Hij besloot bij familie in Griekenland tot zichzelf te komen en een uitweg te vinden. Daar werkte hij in de tuin bij iemand. Deze man had een deel van de berg bestemd als tuin voor zijn eigen familie, daar werkte hij graag in. Het andere deel was minderwaardig, daar bespoot hij de groentes, dat was bestemd voor de supermarkten.

Filmpje van Nature is speaking; heel mooie natuuropnames en de aarde die spreekt; op de site staan er nog meer.

Uit workshop voedselverspilling (1O), geleid door FSEN: Food Surplus Entrepreneurs Network en Humble Harvest : groep studenten van uni Wageningen:  belt boeren of er nog overtollige gewassen zijn; zo ja, dan organiseren ze vrijwilligers en halen het op; selecteren eerst en verkopen het op de universiteit. De opbrengst gaat weer terug naar de boer.

Voedselverspilling gebeurt vooral bij de huishoudens en de boeren (beiden rond 40%), de supermarkten, en transport slechts 5%.

• Over koken met over-de-datum-producten en overtollige groentes:  N.a.v. een groot event om het bewustzijn over de verspilling te vergroten: Feedingthe5000, is er nu maandelijks feedingthe500: een maaltijd voor 500 mensen in Amsterdam. Eerder deze maand sprak ik Charlotte Prové uity Gent, die in Gent een soepcafé begon na lekker eten bij het soepcafé in de Klinker. Dit cafe loopt vooral goed doordat ze kookt met een groep vrienden en een paar vaste bezoekers. Andere cafés liepen minder goed. Ze zou graag zien dat dit in meer buurten gebeurt. Het zou volgens haar helpen als de gemeente dit idee meer omarmt en support. Het Soepcafé brengt bewoners bij elkaar onder het genot van een dampende, vegetarische maaltijd. Buren, familie en vrienden zijn van 18.30 tot 20 uur welkom.. Leuk idee voor een wijk in Nijmegen?
  
• we brainstormden over wat huishoudens meer zouden kunnen doen om hun etens-afval te verminderen (o.a. houd kippen, maak er compost van, kookles)
• de boeren: rechtstreeks inkopen bij de boeren, niet moeilijk doen over een minder mooie wortel.
• en supermarkten: geef over datum producten gratis weg; 
• restaurants: laat mensen zelf opscheppen, reken af op basis van gewicht; laat betalen voor wat men op zijn bord laat liggen; doggiebags
• de universiteit: weet ik niet meer

Uit workshop CSA (2I) en workshop Stadslandbouw Samentuinen (3P) en Naar regionale training en innovatie hubs voor stadslandbouw? (4L)

• In Vlaanderen begeleidt st. Velt buurtmoestuinen; eens per 2 weken komt er iemand langs om buurtmoestuinders te begeleiden bij het ecologisch tuinieren als ook bij het begeleiden van het proces. Er worden nu ook Nederlanders opgeleid, zij kunnen vanaf de zomer 2016 aangevraagd worden. http://www.velt.nu/samentuinen. 
  
• Buurtmoestuinen of samentuinen zoals ze het in Vlaanderen zeggen, bevinden zich ofwel in de stad of aan de rand. Heel vaak is er een afspraak met een CSA boer en brengt hij groentes naar de samentuin. De samentuin op zich levert nl te weinig groentes op om van te leven.
• Samentuinen liggen soms op tijdelijk braakliggende grond. Als die grond dan toch weer bebouwd gaat worden, kan de groep inmiddels ervaren tuiniers soms terecht bij de CSA-boer, vaak aan de rand van de stad ligt. Hij ruimt dan een stuk grond in voor de tuiniers. Zo is er een beweging gaande van stadslandbouw naar CSA en andersom.
• Tip: blijf bij je discipline: zit er niemand bij de groep die een website kan bouwen, bouw hem dan niet; heeft niemand ervaring met psychiatrische patienten, neem ze dan niet op in de groep (of haal je hulp).

[/et_pb_text][/et_pb_column][et_pb_column type=”1_2″][et_pb_text _builder_version=”3.19.8″]

• Voorbeeld Kortrijk  Nog meer samentuinen 
  
• In Nederland: Amersfoort: CSA De Birkenhof naast biologische boerderij; later ontdekt: Boer aan huis: BAH, voor hulp aan huis bij het moestuinieren
• In de wandelgangen en workshops hoorde ik meer verzoeken om hulp/tips/adviezen.
  • Een Biologisch Dynamisch tuinder waarbij naaktslakken onlangs de helft van de raapstelen in de kas hadden opgegeten; ze kon geen wortelen meer zonder net tegen de wortelvlieg kweken. Op zoek naar een tip.
  • Een ander die zich verbaasde waarom er maar geen bloemen groeiden op de slootkant langs het volkstuincomplex. Wankja Ferguson van vlindererbij.nl die het uitlegde: dat is de schuld van de gangbare grootschalige veeteeltboer bij jullie in de buurt. Binnen een afstand van 5 km gaat de stikstof van dat bedrijf de lucht in, gaat een verbinding aan met waterstof en vormt Na2CO3 en nog iets en komt dan in de bodem terecht. Op die volkstuin hoef je echt nooit meer mest te gebruiken! Maar helaas: bloemen hebben geen schijn van kans; brandnetel geniet van deze rijke bodem en is alom tegenwoordig. Oplossing: verschralen: afknippen/maaien en het maaisel weghalen.
  • Wankja vertelde ook over het belang van dieren in de natuur, en onder andere insecten. Zij hebben het onder andere moeilijk doordat er minder bloemen bloeien (zie hierboven), maar ook doordat mensen uitheemse boomsoorten planten. Bijvoorbeeld is de inheemse eik waardplant voor meer dan 100 insecten, terwijl de Amerikaanse eik dat is voor slechts 4 insecten. Een heel heldere uitleg, het lijkt me leuk om haar eens te vragen voor een cursus. Ze geeft er meerdere.
  • Gent heeft sinds 2015 3 spilvarkentjes, als hulp in de voedselverspilling/afvalverwerking en vooral als bewustwording (dit is nou varkensvlees); Ede wil ze ook. Werd wel gewaarschuwd dat mensen zich aan de varkentjes gaan hechten. Actie Red de spilvarkentjes van de dood.
    
  • Projecten in je buurt ontdekken of ervaringen met vergelijkbare projecten? Groendichterbij.nl
  • WWOOF en in Winterswijk bij Aarde-werk de Stegge: De Praktijkschool voor Duurzaamheid is opgericht om mensen te inspireren tot een duurzame leefstijl. Permacultuur boerderij.

• Een vrouw wilde een CSA beginnen bij Gent en vroeg advies. Tip: doe als http://locotuinen.nl/ in Maastricht: zorg eerst voor klanten. Vraag dan hulp bij de gemeente en grond. Er waren meer tips, zie het verslag later.
• Grote behoefte aan kennis bij mensen die natuurlijk willen tuinieren. 
• Wat mag er wel/niet op volkstuintjes wb verkoop producten? Moet het wel zo strict geregeld? 
• RUAF Foundation: onderwijs aan toekomstige boeren; daarnaast onderzoek en advies op gebied van stadslandbouw 
• Iemand kende geen enkele CSA die zichzelf ervan kon bedruipen; zorg dus voor meer functies en inkomstenbronnen: geef cursus, vervul een rol in het onderwijs, houd bijen, geef zorg; verkoop een deel van het terrein als buurtmoestuin en geef begeleiding
• In Groningen verkopen boeren hun producten rechtstreeks in dorp of stad. Dankzij een actieve wethouder komen scholieren van de basisschool met voedsel telen in aanraking. 7 boeren laten leerlingen van 48 scholen een dag meelopen in hun bedrijf. 
• Karina Hendriks ontmoet, landschapsarchitect met interesse in eetbaar landschap: leuk filmpje op http://eetjeuitzicht.nl/ De kok maakte een lekkere maaltijd maken van wat een deskundig groepje verzamelt aan eetbare wilde planten, zoals de zaden van de teunisbloem, brandnetel (hoe rauw te eten). Intussen leer je meer over het landschap.

Bij de nabeschouwing kregen we de volgende overwegingen mee:

• denk niet te ver uit je comfort zone. Je hoeft de wereld niet in een keer drastisch te veranderen.
• Ook de gangbare landbouw is al aan het veranderen
• Lokale duurzaamheid bestaat niet: we maken allemaal deel uit van het grotere geheel, reduceer de wereld niet tot jouw kleine regio. Het is lastig om het geheel te blijven zien, net zoals het lastig is om empathie te blijven voelen.
  Over transitie: er gebeurt pas iets bij dissonantie en conflicten, die routines en systemen verstoren.
• Visie agro-ecologie: op weg naar eerlijke voedsel en landbouw systemen:  biedt een kans voor universiteiten die voorop willen lopen in maatschappelijke en wetenschappelijke ontwikkelingen. Met integraal, multidisciplinair en interactief onderzoek dat de wisselwerking tussen wetenschappers, boeren en consumenten voorop stelt, valt veel te winnen. Kennis delen, mythen ontkrachten.
  
• De wetenschap en kennis zijn er, we moeten die nu omzetten in acties. Dat betekent onder andere: met zijn allen van 12-16 okt. 2016 naar het Monsanto tribunaal in Den Haag, of deze boodschap verspreiden of de aanklagende organisatie ondersteunen.
• Laat de gemeente bodemlessen geven aan burgers en boeren; een goede bodem is zo belangrijk!
  Wijsheid: (zoiets als): trek niet aan de takken van een boom om hem te laten groeien, maar verzorg de bodem. Oftewel: zorg voor de juiste omstandigheden voor de wortels, dan groeit hij vanzelf.
• Slow food: Slow Food is een wereldwijde beweging die bestaat uit mensen die staan voor good, clear & fair food. Good staat voor kwaliteit, smaakvol, gezond. Clean voor productieprocessen die geen schade veroorzaken aan de omgeving. Fair voor het bereikbaar zijn voor iedereen, toegankelijke prijzen voor consumenten, gezonde voorwaarden en marge voor producenten.
• Nederland is in Europa het land met de meeste gewasbeschermingsmaatregelen en de minste biodiversiteit
• Do not scale up, but instead: multiply. Een goed bedrijf of organisatie kan je beter niet laten groeien, maar begin het elders op eenzelfde manier. Houd het klein.
• Leus Stadslandbouw 2015: iedereen een beetje boer. De leefbaarheid gaat er op vooruit, zowel op agro, als eco als sociaal gebied. Meer betrokkenheid op voedsel -> meer betrokkenheid op de wereld.

Heel boeiend allemaal, over 2 jaar komt er weer zo’n conferentie.